چگونه فساد درجامعه ما ریشه دارشده است؟

پایگاه خبری موج نو نیوز :معمولا ما با توجیهات خوب و مشروعیت بخشیدن های سیاسی، فرهنگی و حتی دینی است که قواعد سازمانی را نادیده می گیریم. قواعدی که قانون اساسی ما آنها را نهاده است. در فسادهایی که در دولتها ی گذشته وحال رخ داده ومی دهد در برخی موارد انگیزه های ایدئولوژیک و هویت جمعی غلبه داشت و در برخی موارد دیگر انگیزه های سودجویانه فردی. در مواردی هم هر دو انگیزه،دخالت داشتند. بنابراین مجموعه اینها رفتاری ایجاد می کنند به نام فساد. فساد هم به معنای این است که آن سازمان بر مبنای قواعد نهادین خودش و بر مبنای مقرراتی که وجود داردکار نمی کند

.
«فساد می تواند در عرصه نهادهای گوناگون اجتماعی که ما با آنهاروبرو هستیم رخ دهد: مثلاً فساد اقتصادی، فساد سیاسی، فساد علمی و فرهنگی وفساد اداری. در سازمان ها و نهادها یک مجموعه از قواعد تعیین کننده رفتار و کنش های ماست؛ اما می توان آن قواعد را نادیده گرفت و یا حالتی پیش می آید که این قواعد دیگر نمی توانند تعیین کننده رفتار و عمل افراد باشند و به این دلیل رفتارهای افراد براساس معیارهای صحیح نخواهندبود و خارج از قاعده عمل می کنند . ما در اینجا می گوییم که فساد رخ داده است. مثلا در عرصه سازمان و بوروکراسی، قوانین مبتنی بر شایسته سالاری است به این معنی که بوروکراسی نهادی است که بر مبنای تخصص و یک سری قواعد غیرشخصی و قواعد عام گرایانه باید اداره شود؛ یعنی بوروکراسی کاری ندارد به این که ارباب رجوعی که به او مراجعه می کند مرد هست یا زن ،فقیر است یا غنی ، از کدام قوم وچه زبانی وچه دینی دارد و…. نسبت به همه اینها حالت خنثی دارد و بر اساس قواعد خودش عمل می کند. هر کسی که وارد سازمان می شود باید بر مبنای شرح وظایف خود و بدون در نظرگرفتن نسبتها و یا اصطلاحاً روابط و با توجه به ضوابط کارها ارباب رجوع را راه بیاندازد.

ولی وقتی ما وارد سازمان می شویم می بینیم که خانواده گرایی، خویشاوندگرایی و خاص گرایی برآن سازمان حاکم است. خاص گرایی یعنی اگر نسبت مخصوصی با اعضای سازمان داشته باشید کارتان راه می افتد. یا اگر در بانکی نسبت فامیلی دارید به سرعت وام به شما تعلق می گیرد و مسائلت را حل می کنند. یعنی قواعد بوروکراتیک عمل نمیکند و قواعد مربوط به غریبه وخودی، تعیین کننده رفتار یک بوروکرات می شود. ما در این شرایط می گوییم که بوروکراسی دچار فساد شده و در جامعه ما ریشهدار شده است و بر مبنای قواعد و چارچوب نهادین خود عمل نمی کند. علی محمدی – مدیر مسول