تفکر افرادی مانند شهید مفتح سنگبنای روشنفکری دینی است
علیرضانیاکان – صبح روز دوشنبه ۲۴ آذر ماه درمحل دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران آیین گرامیداشت سالروز شهادت استاد دکتر مفتح و ۳۵ شهید دانشکده الهیات و بزرگداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه برگزارگردیددراین برنامه که باحضور دکتر سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی و گردشگری، یادگاران شهید مفتح، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدهادی مفتح عضو هیات علمی دانشگاه قم، آقای محمد مهدی مفتح، نماینده ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی دکترعلی مطهری نماینده ادوارمجلس شورای اسلامی و ریاست محترم دانشگاه، تهران جناب آقای دکتر محمدحسین امید برگزارشد ابتدا قاری محترم آیاتی از کلام الله مجید را تلاوت کرد. آنگاه ریاست محترم دانشکده، جناب آقای دکتر یزدانی پس از فرستادن درود به ارواح پرفتوح همهٔ شهدا و خصوصاً شهید دکتر مفتح و شهدای دانشکده، به وزیر محترم میراث فرهنگی و گردشگری، جناب آقای دکتر صالحی امیری، جناب آقای دکتر محمدهادی مفتح، عضو هیئت علمی دانشگاه قم و جناب آقای محمد مهدی مفتح، نماینده ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی و همه حضار محترم خیر مقدم گفتند. ایشان با یادآوری سالروز شهادت دکتر مفتح، یعنی ۲۷ آذر ۱۳۵۸ و اشاره به محل شهادت ایشان در دانشکده الهیات، افزودند: «دکتر مفتح توسط افراطیگری، خشونت، تحجر و جمود فکری به شهادت رسید، زیرا وی همواره پرچمدار گفتگو، عقلانیت، آزادی و آزاداندیشی بود». ایشان اضافه کردند نام این شهید با سه واژه مهم علم، دین و مسئولیت اجتماعی پیوند خورده است: «او در دورانی میزیست که جامعه ما در حال عبور از دشوارترین پیچهای تاریخی بود. او در همین مقطع حساس، با شجاعت کمنظیر به میدان آمد و نشان داد که دین میتواند محرک شکوفایی اجتماعی باشد. او نشان داد اگر علم از معنویت جدا شود، در نهایت به ابزار قدرت و سلطه تبدیل میشود؛ و اگر دیانت از عقل و دانش فاصله گیرد، به جزماندیشی میانجامد». دکتر یزدانی ابراز داشتند: «از این رو، تلاش فراوان این شهید برای وحدت حوزه و دانشگاه یک ضرورت معرفتی و تمدنی بود». دکتر یزدانی دربارهٔ کلاس درس شهید مفتح بیان کردند: «دکتر مفتح یک معلم واقعی بود، زیرا کلاس آن شهید تنها محل انتقال اطلاعات نبود، بلکه کلاس او میدان گفتگو و پرسش پاسخ صادقانه و مدرسهای برای جرئت اندیشیدن بود». ایشان همچنین با ادای دین به شهدا دانشکده گفتند: «شهیدان مردان بیادعایی بودند که در اوج ایثار خود را قربانی کردند تا اصول و ارزشهای متعالی انسانی و اسلامی قربانی نشود خود رفتند تا ایران اسلامی سربلند و سرافراز باقی بماند».
در پایان خطاب به حضار و بهویژه دانشجویان گفتند: «اگر امروز چراغ علم در این دانشگاه روشن است، از شعلهی جان همان جوانانی است که زندگی را با رفتن معنا کردند. اگر آنان جان دادند تا حقیقت بماند، ما باید جان بکوشیم تا همان حقیقت پابرجا بماند».
پس از آن نوبت به سخنرانی جناب آقای دکتر محمدهادی مفتح، عضو هیئت علمی دانشگاه قم رسید. دکتر مفتح، پس از تشکر از ریاست محترم دانشکده الهیات و دیگر همکاران بهخاطر تشکیل این جلسه، سعی کردند اهمیت اقدامات شهید مفتح را در ایجاد وحدت میان حوزه و دانشگاه ابراز کنند. به این منظور تاریخچهای از فعالیتهای نظام سابق در راستای محدودکردن حوزه و حوزویان و از طرفی برپاداشتن دانشگاه تسلیم و مطیع اوامر نظام سلطنتی بیان کردند. ایشان افزودند: «هدف پهلوی اول تربیت دانشمند جدا از دین با زور بود. در دوران پهلوی دوم، با اقداماتی در حوزه فرهنگ، سعی شد فرهنگ غربی را وارد جامعه ایران شود و جدایی دین از علم رقم خورد. شهید مفتح از کودکی، با وجود ممانعتهایی که در اجتماع وجود داشت، تصمیم گرفت وارد حوزه شود. ایشان در حوزه کلاس درس پرشوری داشتند و نقل است دانش ایشان در فلسفه چنان گسترده بود که علامه طباطبایی شاگردان خود را به ایشان ارجاع میدادند. ایشان پس از چندی تصمیم گرفتند وارد دانشگاه شوند. شهید در آن عرصه نیز موفق بودند و به مقام استادی نائل شدند. در واقع شهید مفتح خطر قلّت روحیه دینی و دینپژوهی سکولار در دانشگاه را در دهه سی احساس میکنند و به همین خاطر وارد دانشگاه شدند. شهید مفتح تمامی عمر خویش را صرف تقریب و ایجاد وحدت میان حوزه و دانشگاه کردند».
در پایان برنامه نوبت به وزیر محترم رسید تا فرمایشات خود را در مجلس بزرگداشت شهید مفتح و سالروز وحدت حوزه و دانشگاه بیان کنند. ایشان در ابتدا از دستاندرکاران برگزاری این مراسم قدردانی کردند. جناب دکتر صالحی خود را وامدار تفکر امام (ره) و اندیشمندان نسل نخست انقلاب دانستند و ابراز داشتند تجلی اندیشهٔ حضرت امام (ره) را در آثار و بیانات شهید مفتح و دیگر متفکران میجستند: «امروزه شدیداً به برقراری اندیشههای این شهدا و بزرگان نیازمندیم».
وزیر میراث فرهنگی وگردشگری الگوی تاریخی توسعه در کشورمان را نقد کردند: «توسعه ما از چاههای نفت مسجد سلیمان آغاز شد، اما این کشور بیش از هرچیز به توسعه فرهنگی و انسانی نیازمند بود. صحیفه امام (ره) گویای چنین نیازی است. امام به دنبال ساخت انسان فرهنگی و توسعهیافته بود». ایشان بیان داشتند: «باید به همین گفتمان بازگردیم. اگر به دنبال توسعه هستیم، باید این رویکرد هویتساز و انسانساز را احیا کنیم. اندیشهٔ این متفکران، منجمله شهید مفتح بر همین اساس است». دکتر صالحی افزودند: «جامعه ایران در دههٔ اول انقلاب، با باورها پیش میرفت و نه با بایدها. زمانی که گرفتار بایدها و هدایت از طریق بخشنامهها شدیم، شکاف اجتماعی بهوجود آمد». ایشان یادآوری کردند: «تفکر افرادی مانند شهید مفتح سنگبنای روشنفکری دینی است. با این حال جای تأسف و تعجب است که نمیتوانیم امروزه اندیشهٔ این شهید بزرگوار و وسعت فکر ایشان را تکرار کنیم، زیرا مورد هجمه قرار میگیریم». به باور دکتر صالحی، تفکر اجماعساز شهید مفتح و همفکران آن شهید، موجب شد جریان عقلانی دینی بر جامعه مسلط و مانع از پیشرفت روزافزون مارکسیسم و تحجر و نفاق دینی شود. «راه نجات ما راه نجات فرهنگی است، زیرا انسان فرهنگی ساخته میشود و زیست فرهنگی در آن جامعه چیره میشود. از طریق زیست فرهنگی است که عقلانیت حاکم میشود». ایشان در انتهای سخنان خویش اقدامات دولت را در برقراری این نوع تفکر، با تمامی دشواریها و با وجود دستاندازیهای دشمن خارجی، شرح دادند.دراین مراسم کلیپهایی از مرور زندگی شهید مفتح و همچنین بزرگداشت ۳۵ شهید دانشکده الهیات و معارف اسلامی برای حاضران به نمایش درآمد
