« عدالت‏ اجتماعی‏، لازمه یک رژیم سالم است»

« عدالت‏ اجتماعی‏، لازمه یک رژیم سالم است»

زمان انتشار : 2021/09/20 - 23:48

حقوق شهروندی و حق الناس در اندیشه امام خمینی (ره) و علمای مشروطه
علی محمدی :حق الناس، گزاره دینی بسیار مهمی است که در آیات و روایات پشتوانه ای قوی برای حراست از حقوق افراد جامعه تعبیه نموده است وحقوق شهروندی آمیخته ای است از وظایف و مسئولیت های شهروندان در قبال یکدیگر، شهر و دولت یا بطورکلی قوای حاکم می باشد.
واژۀ «شهروندی» و طبعاً «حقوق شهروندی» در ادبیات امام خمینی دیده نمی شود. اما اصطلاحاتی چون «حقوق مردم»، «حق الناس» و غیره هستند که تقریباً همان معنی و مفهوم را می رسانند.
در جایی تأکید دارند که؛ حق الناس را خدا نمی بخشد و با توبه جبران نمی شود. و در جای دیگری می افزایند؛ آزادی حق‏ مردم‏ است؛ استقلال یک مملکت، حقِ اهل مملکت است که طلب استقلال بکنند در مملکت… مسأله مردمی است. مسأله، به حَسَب حقِ‏ مردم‏، مردمی است.
اما مهم ترین سندی که از امام خمینی در بارۀ حقوق مردم است، شاید بتوان به «فرمان هشت ماده ای» اشاره کرد که در پائیز۱۳۶۱ صادر شده است. هدف عمومی فرمان این است که؛« جریان امور، شرعی و الهی شده و حقوق مردم ضایع نگردد». این فرمان، بخش های متفاوتی دارد؛ از ضرورت اصلاح نهاد قضاء تا دیگر موارد که همه به لحاظ ضرورت صیانت از حقوق مردم است. لیکن، بند ششم این فرمان صراحت بیشتری در اشاره به برخی از مهم ترین مصادیق حقوق مردم و حقوق بشر دارد. متن بند ۶ چنین است؛
هیچ کس حق ندارد به خانه یا مغازه و یا محل کار شخصی کسی بدون اذن صاحب آنها وارد شود یا کسی را جلب کند، یا به نام کشف جرم یا ارتکاب گناه تعقیب و مراقبت نماید، و یا نسبت به فردی اهانت نموده و اعمال غیر انسانی ـ اسلامی مرتکب شود، یا به تلفن یا نوار ضبط صوت دیگری به نام کشف جرم یا کشف مرکز گناه گوش کند، و یا برای کشف گناه و جرم هر چند گناه بزرگ باشد، شنود بگذارد و یا دنبال اسرار مردم باشد، و تجسس از گناهان غیر نماید یا اسراری که از غیر به او رسیده و لو برای یک نفر فاش کند. تمام اینها جرم [و] گناه است و بعضی از آنها چون اشاعه فحشا و گناهان از کبایر بسیار بزرگ است، و مرتکبین هر یک از امور فوق مجرم و مستحق تعزیر شرعی هستند و بعضی از آنها موجب حد شرعی می‏باشد(صحیفه امام، ج‏۱۷، ص: ۱۴۱)

امام خمینی در قسمتی ازمصاحبه خود با خبرگزاری فرانسه عدالت اجتماعی را در تأمین حقوق مردم تعبیر می کند و آن را وظیفه اصلی دولت می داند. تأکید دارند که؛ حکومت حق برای نفع مستضعفان و جلوگیری از ظلم و جور و اقامه عدالت‏ اجتماعی‏ است‏.

وی در وصیت نامه خود تحقق عدالت اجتماعی را مهم ترین معیار تشخیص حکومت سالم از غیر سالم معرفی کرده و می نویسند؛« عدالت‏ اجتماعی‏، لازمه یک رژیم سالم است».منبع پرتابل امام خمینی (ره)– صحیفه امام

پاسخ دادن

نکات : آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند. *

*