هشدار به شهروندان
از کیسه های پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی استفاده کنید
پایگاه خبری موج نو نیوز :چند سالی است که فعالان محیط زیست درباره استفاده بیش از حد کیسه های پلاستیکی هشدارهایی را می‌دهند. اگر چه در بسیاری از کشورهای اروپایی استفاده از انواع این کیسه های پلاستیکی ممنوع شده است، اما در کشور ما همچنان استفاده از این کیسه ها رواج دارد. با این حال چند وقتی می‌شود که مردم خود دست به کار شده‌اند و با راه‌اندازی پویش‌های کوچک و بزرگ، استفاده و جایگزین کردن کیسه های پارچه‌ای را تبلیغ کرده و به یکدیگر سفارش می‌کنند. اگر چرخی در فضای مجازی بزنید اینفلوئنسرهای زیادی را می‌بینید که هر کدام به نوعی در کمپین‌های «نه به پلاستیک» شرکت کرده و به مخاطبان خود نیز همین توصیه را می‌کنند.
احتمالاً درباره پلاستیک و عوارض و تأثیر آن بر کره زمین زیاد شنیده‌اید. اخیراً چند سالی است که در کشورهای اروپایی و آمریکایی تلاش‌هایی برای استفاده کمتر از پلاستیک در زندگی شهری انجام داده‌اند. به‌عنوان مثال دولت انگلیس تصمیم گرفته از یک سال دیگر، یعنی سال۲۰۲۰ میلادی، حداقل قیمت کیسه های پلاستیکی را دو برابر کند و آن را به ۱۰پنس، حدود ۱۳سنت برساند. علاوه‌بر فروشگاه های زنجیره‌ای، مغازه‌های کوچک هم دیگر اجازه نخواهند داشت به مشتریان‌شان کیسه پلاستیکی مجانی بدهند. دولت انگلیس از تمامی مدارس این کشور درخواست کرده تا سال۲۰۲۲ استفاده از پلاستیک های یک بار مصرف را به صفر برسانند.
همچنین برای وسایل پلاستیکی غیر‌قابل بازیافت از قبیل بطری‌ها، کیسه های پلاستیکی و بسته بندی‌های مواد غذایی جایگزین‌های دیگری در نظر بگیرند.
به گفته روزنامه «گاردین»، وزارت محیط زیست انگلیس از اجرایی شدن برنامه‌ای خبر داده است که بر اساس آن جریمه استفاده از کیسه‌های پلاستیکی دو برابر شده و تمامی فروشگاه ها و مغازه ها را شامل می‌شود و قرار است این تغییرات از ژانویه۲۰۲۰ اجرایی‌شود. اخیراً در ایران نیز فعالان محیط زیستی بیشتر از هر زمان دیگری روی عوارض مصرف بیش از حد این پلاستیک ها مانور داده و نسبت به آن هشدار داده‌اند، اما این روزها پویش هایی را می‌بینیم که در گوشه‌و‌کنار شهرها شروع به فعالیت کرده‌اند. تولیدی‌هایی که حالا کیسه های پارچه‌ای تولید می‌کنند و پویش‌هایی که مردم را دعوت به استفاده از این کیسه ها می‌کنند.
** مردم خود دست به کار شده‌اند
از ابتدای اردیبهشت ماه سال جاری یک پویش اینچنینی، در شهر شیراز شروع به کار کرد. پویش شهر بدون پلاستیک، با همکاری دانشگاه علوم پزشکی، شهرداری شیراز، صنعت، معدن و تجارت و اتاق بازرگانی شروع به فعالیت گسترده کرده و در ادامه اقدامات متعددی به منظور ارتقای فرهنگ عمومی و اطلاع رسانی از صدمات جبران‌ناپذیر انواع پلاستیک به‌ویژه در خصوص ظروف مورد استفاده در ارائه مواد غذایی گرم انجام شد.
در استان گرگان هم چند ماهی است که این پویش در حال رخ دادن است. مهدی رادمهر، معاون برنامه‌ریزی فرمانداری گرگان در این باره گفته است: با مشارکت تشکل های مردم‌نهاد، کیسه‌های پارچه‌ای جایگزین کیسه‌های پلاستیکی شده است. منع استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در نانوایی‌ها، به منظور کاهش تولید زباله های پلاستیکی در شورای آرد و نان گرگان تصویب شده است. ازآنجایی‌که پلاستیک از مواد شیمیایی و پتروشیمی تولید شده و در تماس با مواد داغ اسید تولید می‌کند، در طولانی مدت بسیار خطرناک و سرطان‌زاست. با توجه به حوزه محیط‌زیست در گلستان و همچنین وضعیت تولید زباله های پلاستیکی که به شکل روز افزون انجام می‌شود، در شورای آرد و نان شهرستان مصوب شد تا همه نانوایی‌ها مکلف به استفاده نکردن از کیسه‌های پلاستیکی برای جابه‌جایی نان از سوی مشتری، شدند. به گفته وی، سود حاصل از فروش این کیسه‌های پارچه‌ای به تشکل تولیدکننده رسیده و گامی در راستای حفظ محیط‌زیست هم برداشته‌شده است.
** شوراهای شهر چه نقشی دارند؟
یکی از مهم‌ترین اهداف کمیسیون سلامت و محیط زیست در شوراهای شهر بررسی لوایح، طرح‌ها و تکالیف اجرا نشده برنامه شهرداری است. در مصوبه شورای اسلامی شهر تهران در تاریخ ۱۵اردیبهشت۱۳۸۸؛ الزام شهرداری تهران به تغییر الگو و کاهش مصرف کیسه‌ها، ظروف و محصولات یک بار مصرف پلاستیکی و جایگزین کردن مواد قابل بازیافت غیر پلاستیکی در کلیه مراکز وابسته به شهرداری تهران واجرای اقدامات علمی و اجرایی درباره کاهش و جایگزینی مواد تجدیدپذیر به جای کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یک بار مصرف است.
اگر چه به دنبال آن و به منظور فرهنگسازی و ارتقای سطح دانش شهروندان در زمینه مضرات استفاده از مواد پلاستیکی، ۲۱تیر‌ماه از سوی طرفداران محیط زیست، روز بدون کیسه پلاستیک نام‌گذاری شده است، اما همچنان تغییر بخصوصی در سبک زندگی شهروندان دیده نشده است.
** پلاستیک ها چه بلایی بر سر طبیعت می‌آورند؟
هنگامی که کیسه های پلاستیکی به عنوان زباله دور ریخته می‌شوند، به علت ماندگاری بیش از ۷۰۰سال در محیط، باعث آلودگی محیط زیست می‌شوند. این کیسه ها به همراه باد جا به جا شده و وارد رودخانه‌ها و کانال های آب می‌شوند؛ در‌نتیجه موجب گرفتگی آبراه‌ها شده و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب، زاد و ولد انواع حشرات افزایش می‌یابد. کیسه های پلاستیکی درصورت ورود به محیط زیست دریایی، وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی شده و سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل وال، دلفین، فک و لاک‌پشت و نیز پرندگان دریایی اشتباهاً بر اثر خوردن این کیسه‌ها و خفگی ناشی از آن می‌میرند.
در یک سوم ماهی های صید شده در کشور انگلستان میکروپلاستیک‌ها وجود دارند. کیسه های بلعیده شده حتی پس از مرگ جانوران و تجزیه آن‌ها نیز سالم باقی می‌مانند، بنابراین دوباره پراکنده شده و زندگی جانداران از جمله انسان ها را تهدید می‌کنند.
اسماعیل کهرم از فعالان حوزه محیط زیست در گفت وگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» گفت: «ما با چند فروشگاه معروف و زنجیره‌ای صحبت کردیم که به‌جای کیسه‌های پلاستیکی از کیسه های پارچه‌ای استفاده کنند. چرا که طبیعت می‌داند با کیسه‌های پارچه‌ای چه کند، اما با کیسه های پلاستیکی نه؛ با وجود هشدارها و پیشنهادهای ما به چند فروشگاه معروف، متأسفانه آن ها حاضر به جمع‌آوری کیسه‌های پلاستیکی از فروشگاه‌های خود نشدند.»
این فعال محیط زیست گفت: «استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای و حتی کاغذی بسیار مناسب است، چرا که هم با‌دوام است و هم آسیبی به محیط‌زیست نمی‌زند. اما کیسه‌های پلاستیکی فقط ۱۰دقیقه عمر مفید دارند و بعد از آنکه مشتری‌ها به خانه برسند، آن کیسه به زباله تبدیل شده و ۷۰۰سال به طبیعت تحمیل می‌شوند.» کهرم ادامه داد: « در کشورهای اروپایی یکی پس از دیگری استفاده از این کیسه های پلاستیکی را ممنوع کرده‌اند. در ایران نیز دولت‌ها می‌بایست در این زمینه اقدام کنند. آن ها باید تبلیغات مفصلی در این زمینه در رسانه‌ها انجام دهند و بعد از آگاهی رسانی های لازم، استفاده از این کیسه‌ها را ممنوع کنند یا قیمت آن را چندین برابر کنند تا مردم کیسه های پارچه‌ای را ترجیح دهند.»
