انتشار رتبه‌بندی سالانه فساد ؛ دانمارک صدرنشین پاک‌ترین‌ها ماند، ایران به رده ۱۵۱ جهان سقوط کرد
سازمان شفافیت بین‌الملل روز سه‌شنبه ۱۱ فوریه (۲۳ بهمن) CPIشاخص سالانه فساد خود را منتشر کرد که نشان می‌دهد دانمارک همچنان در جایگاه اول به عنوان پاک‌ترین کشور از نظر فساد قرار دارد. این در حالی است که ایران جایگاهی بهتر از رده ۱۵۱ به دست نیاورده است.
برخی از کشورها در این گزارش بدترین وضعیت خود را در بیش از یک دهه اخیر تجربه کرده‌اند. این روند در قدرت‌های بزرگ مانند ایالات متحده و فرانسه و همچنین کشورهای اقتدارگرا مانند روسیه و ونزوئلا مشاهده شده است.
شفافیت بین‌الملل، که شاخص «درک فساد» را هر ساله برای ۱۸۰ کشور جهان منتشر می‌کند، در گزارش خود آورده است: «سطح فساد جهانی همچنان به طور نگران‌کننده‌ای بالا است و تلاش‌ها برای کاهش آن با شکست مواجه شده است.»
این سازمان فساد در بخش عمومی را با استفاده از ۱۳ منبع داده مختلف از جمله بانک جهانی، مجمع جهانی اقتصاد و شرکت‌های مشاوره ریسک خصوصی اندازه‌گیری می‌کند.
ایران که از سال ۲۰۱۷ بدین سو همه‌ساله روندی نزولی را تجربه کرده است، امسال با یک امتیاز تنزل در رده ۱۵۱ این رتبه‌بندی جای گرفت.
هر کشور در مقیاسی از ۰ (بسیار فاسد) تا ۱۰۰ (بسیار پاک) رتبه‌بندی می‌شود و ایران در رده‌بندی سالانه ۲۰۲۴ نتوانست نمره‌ای بهتر از ۲۳ کسب کند.
دانمارک ۹۰ امتیاز به دست آورد و همچنان در جایگاه اول قرار گرفت. پس از آن فنلاند (با ۸۸ امتیاز) و سنگاپور (با ۸۴ امتیاز) در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند. نیوزیلند نیز از رتبه‌ی سوم به چهارم سقوط کرد و با از دست دادن ۲ امتیاز به امتیاز ۸۳ رسید.
در حالی که میانگین جهانی این نمره، بدون تغییر نسبت به سال ۲۰۲۳، در ۴۳ امتیاز باقی ماند؛ سودان جنوبی با تنها ۸ امتیاز در پایین‌ترین رتبه‌ی شاخص قرار گرفت و جای سومالی را که امتیازش به ۹ کاهش یافته است، گرفت.
پس از این دو کشور، ونزوئلا (با۱۰ امتیاز) و سوریه (با ۱۲ امتیاز) در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
این در شرایطی است که سازمان شفافیت بین‌الملل نسبت به ظهور برخی «فرصت‌های جدید برای مبارزه با فساد» پس از سقوط دولت بشار اسد در سوریه ابراز امیدواری کرده است.
در رده‌بندی منتشره همچنین ایالات متحده از ۶۹ امتیاز به ۶۵ سقوط کرد و از رتبه ۲۴ به ۲۸ رسید.
فرانسه نیز چهار امتیاز از دست داد و از رتبه ۲۰ به ۲۵ سقوط کرد. آلمان هم با سه امتیاز کاهش، به ۷۵ امتیاز رسید و از رتبه ۹ به ۱۵ سقوط کرد.
در این میان روسیه که در سال‌های اخیر افت شدیدی داشته، ۴ امتیاز دیگر از دست داد و به امتیاز ۲۲ رسید.
سازمان شفافیت بین الملل تقویت ساختارهای انتخاباتی، اعمال بیشتر تفکیک قوا در نظام های سیاسی، قدرتمند ساختن شهروندان، روزنامه نگاران و همچنین اتخاذ تدابیر برای محافظت از فعالان را از راهکارهای بهبود وضعیت فساد در کشورها برشمرده است.منبع :یورونیوز فارسی
پیرامون معنای شاخص CPI
- شاخص CPI در فارسی به صورت «شاخص ادراک از فساد» ترجمه می‌شود، هر چند که سال‌هاست در رسانه‌ها به نادرستی به صورت «شاخص فساد»، «شاخص شفافیت»، «شاخص مبارزه با فساد» و مانند آن‌ها نیز ترجمه شده است.
- شاخص CPI فساد را اندازه نمی‌گیرد، چرا که فساد پدیده‌ای پنهان است و وقوع آن به سادگی قابل شمارش یا اندازه‌گیری نیست.
- هر پدیده یک واقعیتی دارد و یک ادراک (فردی یا جمعی) از آن واقعیت. واقعیت یک پدیده و ادراک از آن همواره یکسان نیستند. این فاصله در پدیده‌های حوزه‌ی علوم اجتماعی بیشتر نیز می‌گردد، مانند عدالت، رونق اقتصادی، مرزهای سازمان، قدرت، و … . در مورد فساد هم ماجرا همین‌طور است؛ گاهی ادراک از فساد بیشتر از واقعیت موجود است و گاهی کمتر از آن. لذا شاخص CPI صرفاً ادراک عمومی از فساد را اندازه‌گیری می‌کند نه خود آن را.
منبع :شفافیت برای ایران
