آقای مخبر دستکم آماری از حضور افغان ها درایران قبل وبعد دولت سیزدهم بدهید
موج نو نیوز :در آخرین سرشماری رسمی انجام شده در سال ۱۳۹۵ حضور بیش از ۱.۵ میلیون افغانستانی در ایران ثبت شده است.قطعاً با گذشت ۸ سال از آخرین سرشماری بعید است جمعیت افغانستانی‌های مقیم ایران همان ۱.۵ میلیون نفر باقی مانده باشد، ضمن این‌که بعد از قدرت گرفتن طالبان در این کشور تعداد زیادی از مردم افغانستان خودشان را به ایران رساندند، طوری‌که قبل‌تر نماینده یونیسف در ایران به خبرآنلاین گفت: «قبل از مرداد ۱۴۰۰ دو الی سه میلیون نفر پناهنده افغانستانی در ایران وجود داشت، اما بعد از آن بحران در افغانستان (قدرت گرفتن طالبان) بین ۵۰۰ هزار تا ۱.۵ میلیون نفر پناهنده جدید وارد ایران شد.»
شنیده ها حاکی از این است که تعداد مهاجران افغانستانی در ایران به بین ۸ تا ۱۰ میلیون نفر رسیده است، این آمار نسبت به آمار رسمی وحیدی وزیر کشور که در تیرماه ۱۴۰۲ که آنرا بیش از ۵ میلیون نفر اعلام کرده بود اختلاف قابل توجهی دارد.
نگرانی‌ها از پیامد‌های حضور میلیون‌ها افغانستانی در ایران ادامه دارد
گزارش های از افزایش جمعیت افغانستانی‌ها در ایران حالا هر روز ابعاد تازه‌ای به خود می‌گیرد و این گزارش‌ها اکنون حتی حکایت از اقامت اتباع این کشور در استان‌هایی دارد که پیش از این و هنوز ممنوع خوانده می‌شده است.
به گزارش اقتصاد۲۴،استان‌هایی که به طور کامل برای اقامت شهروندان افغان ممنوع هستند، عبارتند از: آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، مازندران، سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و همدان. اسامی این استان‌ها تاکنون تغییر خاصی نداشته است، اما اکنون برخی شهروندان این استان‌ها به صراحت از حضور اتباع در این استان‌ها سخن می‌گویند.
اظهار بعضی از مدعیان انقلابی‌گری برای رفع بحران‌های کشور! شبیه به ایده واردات انسان به دلیل کاهش نیروی کار و پیری جمعیت کشور، ایده‌ای که در راستای آن، خبرگزاری تسنیم در مطلبی با عنوان «ایران ناچار به پذیرش مهاجران خارجی برای رفع مشکل جمعیتی خود است» برنامه به اصطلاح راهبردی ارائه کرده و می‌نویسد: «نزدیکی عقاید و فرهنگ کشور‌های همسایه مخصوصاً افغانستان، فرصت کم‌نظیری را در اختیار ایران گذاشته است تا ناترازی جمعیت خود را با کمترین هزینه اجتماعی و امنیتی حل کند.»
تقریبا در تمامی کشور‌های جهان، پناهجو و یا مهاجر باید یک روند قانونی را طی کند، روندی که حتما ایرانیانی که مهاجرت کرده اند به خوبی با آن آشنا هستند. درخواست حضور، صدور ویزا، چک‌های کامل امنیتی، برآورد ورودی و عایدی مالی و حتی هزینه‌کرد دولت‌ها برای پناهجویان و مهاجران به طور کامل انجام می‌شود و در این میان خوب است آقای پزشکیان ،دولت سیزدهم یک برآورد دستکم از بعد مرداد سال ۱۴۰۰ تاکنون درباره وضعیت حضور اتباع در ایران بدهد، تا مشخص شود چه مقدار اتباع در ایران حضور دارد و دقیقا چه برآورد‌های اقتصادی و مالی درباره آنان شده است.
دورنمای کلی حضور افغان‌ها در ایران
افغانستان به عنوان یکی از کشور‌هایی که دچار جنگ و ناامنی بوده است، همواره مهاجران زیادی را به سوی کشور‌های همسایه خود، از جمله ایران، گسیل کرده است. این ورود جمعیت مهاجر افغان به ایران، تأثیرات بسیاری بر اقتصاد، جامعه، فرهنگ، و سیاست کشورمان داشته که قابل بررسی است.
تأثیرات اقتصادی: افزایش جمعیت مهاجران افغان در ایران، باعث ایجاد فشار بر بازار کار شده است. حضور این مهاجران در بخش‌های کاری نیمه ماهیانه و پایین‌دست، با ایجاد رقابت بیشتر برای کار و فشار بر حقوق کارگران محلی، به چالش کشیدن شرایط اشتغال محلی انجامیده است. همچنین، مهاجران افغان به عنوان نیروی کار ارزان‌تر، در برخی بخش‌های اقتصادی مانند ساخت و ساز، کشاورزی، و خدمات، نقش مهمی ایفا می‌کنند.
تأثیرات اجتماعی و فرهنگی: حضور افزایشی مهاجران افغان در ایران، باعث تغییراتی در ساختار جامعه و فرهنگ محلی شده است. این مهاجران به عنوان یک جزء جامعه، الگو‌های جدید فرهنگی و اجتماعی را به همراه می‌آورند که در برخی موارد با ارزش‌ها و باور‌های محلی تضاد دارند. همچنین، حضور این مهاجران باعث ایجاد تنش‌ها و اختلافات میان جوامع محلی و مهاجران می‌شود که نیازمند مدیریت دقیق و فرهنگی است.
تأثیرات سیاسی: مسئله مهاجرت و حضور جمعیت افغان در ایران، به یکی از مسائل مهم سیاسی تبدیل شده است. این مسئله به عنوان یکی از موضوعات اصلی در انتخابات و سیاست‌های دولتی مطرح می‌شود و نقش مهمی در تعیین سیاست‌های مهاجرتی و امنیتی دارد.
بافت جمعیتی ایران در حال دگرگونی است
تحولات مهمی در بافت جمعیتی کشور به چشم می‌خورد که مستلزم توجه فوری است. روستا‌هایی در استان‌هایی مانند ری، قلعه نو و کهریزک دچار خالی شدن از جمعیت ایرانی شده‌اند. ادعا‌ها حاکی از آن است که مناطقی که پیشتر محل اقامت ایرانیان بوده‌اند، اکنون توسط اتباع افغانستانی به تصرف درآمده‌اند. این تغییرات به چالش‌های امنیتی و اجتماعی منجر شده است. به عنوان مثال، شهروندان محلی در مناطقی مانند کویرآباد کهریزک دچار مشکلات امنیتی و غذایی شده‌اند.
با توجه به ادعا‌های آماری، تخمین زده شده است که تعداد مهاجران افغانستانی در ایران به بین ۸ تا ۱۰ میلیون نفر رسیده است، که این آمار نسبت به آمار‌های رسمی اختلاف قابل توجهی دارد.
این موضوع نشان‌دهنده اهمیت بررسی دقیق تأثیرات اجتماعی و اقتصادی این تحولات است. روزنامه جمهوری اسلامی با تیتر «جنوب تهران در اشغال افغان‌ها» به موضوع افزایش زاد و ولد و جمعیت مهاجران افغانستانی در حاشیه تهران پرداخت و مصاحبه انصاف‌نیوز را بازنشر کرد که از سوی برخی خبرگزاری‌ها، چون فارس، به تفرقه‌افکنی محکوم شد.
با توجه به اظهارات کارشناس مسئول حوزه اجتماعی در مرکز پژوهش‌های مجلس، ۸۰ درصد کودکان کار و خیابان اتباع افغانستانی‌ها و پاکستانی‌ها هستند. همچنین، مدیر دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از آماری ۸۳ درصدی صحبت میکند که نشان می‌دهد فراوانی افغانستانی‌ها بیشتر از دیگران است و بیش از ۶۰ درصد از آنها به‌صورت غیرمجاز به ایران آمده‌اند. این آمار توسط دبیر سابق مرجع ملی حقوق کودک نیز تأیید شده است. طبق این آمار، در بازه زمانی مذکور، زایمان در منزل نیز به طور چشمگیری افزایش یافته است، اما در آمار رسمی بررسی نشده است.
یارانه پنهان در چند بُعد
در سال‌های اخیر، میزان یارانه‌های پنهان در ایران به طور قابل توجهی افزایش یافته است. برآورد‌های اخیر نشان می‌دهد که حدود ۹۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار از منابع نفتی و انرژی به همراه مواد غذایی در کشور اختصاص می‌یابد. این یارانه‌ها بطور مستقیم یا غیرمستقیم به جمعیت داخلی و مهاجران تخصیص می‌یابد.
تأثیرات اقتصادی یارانه‌های پنهان: به طور کلی، در هر سال حداقل پنج میلیارد دلار از یارانه‌ها به اتباع خارجی پرداخت می‌شود. تأثیرات این یارانه‌ها بر اقتصاد کشور قابل توجه است. بطور مثال، افزایش میزان یارانه‌ها می‌تواند تورم و نقدینگی را افزایش دهد. همچنین، می‌تواند نقض سیاست‌های اقتصادی کشور را به همراه داشته باشد.
تأثیرات آموزش و پرورش: تأثیرات این یارانه‌ها بر آموزش و پرورش نیز قابل مشاهده است. برآورد‌ها نشان می‌دهد که حدود ۳۳۵ میلیون دلار،هر سال برای دانش‌آموزان اتباع در مدارس دولتی هزینه می‌شود. این میزان تخصیصات می‌تواند تأثیر بسزایی بر کیفیت و اندازه آموزش در کشور داشته باشد.
واقعیت مالیات اتباع افغان
یکی از مهم‌ترین مسائل در خصوص مهاجران، بحث مالیات آن‌هاست. باید گفت مهاجران، از افراد غیرقانونی تا کسانی که کارت آمایش دارند، معاف از پرداخت مالیات هستند. به جای آن، دولت ایران از منابع مالی مردم برای ارائه یارانه‌های مختلف مانند آرد، برق و آب به روستا‌ها استفاده میکند. این سیاست باعث ایجاد منابع مالی برای افراد و خانواده‌های کم بضاعت شده است، اما از طرفی، باعث برخورداری نادرستی نیز شده است.
مهاجران، به دلیل هزینه‌های زندگی در شهرها، خود و خانواده‌هایشان را در روستا‌ها نگه‌داری می‌کنند و خود به‌عنوان کارگران شهری مشغول به فعالیت می‌شوند. این امر باعث می‌شود که بخشی از مهاجران، هرچند با درآمد قابل توجهی، از پرداخت مالیات در ایران معاف شوند و از منابع عمومی بهره‌مند شوند. این وضعیت باعث ایجاد عدالت اجتماعی نمی‌شود و برای کارگران ایرانی شرایط سخت‌تری ایجاد میکند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش بزرگی از مهاجران، حتی در صورتی که با کارت آمایش ثبت شده باشند، از پرداخت مالیات معاف هستند. این موضوع نشان‌دهنده عدم عدالت مالیاتی است و نیازمند اصلاحات قانونی و اجتماعی است تا شرایط بهتری برای تأمین منابع مالی دولت و عدالت در تخصیص بار مالیاتی به همه شهروندان فراهم شود.
کم کاری دولت ها در قانونگذاری برای اتباع
در این میان باید به نکاتی دیگر نیز توجه داشت. از جمله این موارد کم کاری دولت‌ها و مجالس ایران در ۴ دهه گذشته برای ایجاد شرایط سکونت پایدار برای این مهاجران است. بسیاری از اتباع افغانستانی حاضر در ایران و یا متولدین افغانستانی در ایران، نه مشکلی با پرداخت مالیات دارند و نه می خواهند که شغل سیاه داشته باشند، اما بی توجهی به به‌روزرسانی قوانین به یک ظلم بزرگ تبدیل شده که عملا حق شهروندی را از آنان گرفته است.
در دهه‌های گذشته بیشتر ازدواج‌ها و فرزندان متولد این اتباع در ایران به درستی ثبت نشده‌اند، برای آنان شرایط مناسب شهروندی و حق خرید ملک و مسکن ایجاد نشده و در حالی سال هاست در ایران ساکن هستند که به دلیل فقدان قوانین کارآمد هنوز ناچار هستند به شغل سیاه روی بیاورند.
در مقابل ادعا می‌شود از یارانه استفاده می‌کنند و یا مالیات نمی‌پردازند، اما توجه نمی‌شود همان روند ثبت و ضبط اطلاعات در جهان، اعطای حق شهروندی و اعطای پاسپورت که در سایر کشور‌ها بعد از چند مرحله رخ می‌دهد، از حقوق این مهاجران است، که به کل نادیده گرفته شده است.
حضور ملموس افغانستانی‌ها، مثل احساس تورم
مساله افغانستانی‌ها چیزی شبیه مساله فقر و تورم است. دولت رقمی را به عنوان آمار رسمی مطرح میکند و بعد مردم بر اساس آنچه در واقعیت با آن مواجهند، نظر متفاوتی دارند. خیلی از مردم هم براساس مشاهدات در مترو، صف خرید و.. معتقد به افزایش حضور مهاجران هستند و نمی‌توان این نظر را نادیده گرفت. اما موضوع افغانستانی‌ها در ایران را در چند سطح می‌توان بررسی کرد. البته این پدیده هم آثار مثبت و هم آثار منفی دارد.
حضور افغانستانی‌ها در ایران تاثیرات اقتصادی، اجتماعی بر جامعه ایران تحمیل میکند و این مردم هستند که بیشتر با آنها مواجهند و مسئولان درک ملموسی از آن ندارند
برای مثال در حاشیه شهرها در صف‌های اتوبوس و یا نانوایی بیشتر به چشم می‌خورد. یکی از روزنامه‌ها نوشته بود شرایطی که افغانستانی‌ها در حاشیه شهرها ایجاد کرده‌اند (مانند سکونت چند خانواده در یک واحد آپارتمانی) باعث شده نرخ اجاره بها به شدت بالا برود.
در مورد بیکاری فرصت‌های شغلی که ایرانیان می‌توانستند داشته باشند، به واسطه حضور آنها کمتر شده و در مجموع شرایطی که اکنون با آن مواجه هستیم، مطالبه‌ای را نزد مردم ایجا کرده است.
طی بررسی های آماری وگفتگو های میدانی با افغانی های مشغول به کار در منطقه ۲۲ تهران فرض کنیم جمعیت افغان ها به گفته وحیدی وزیر کشور در تیر ماه ۱۴۰۲ حدود ۵ میلیون وبعد از یکسال با توجه وضعیت افغانستان یک میلیون نفر اضافه شده باشد جمعیت ۶ میلیون اگر روزی ۴ لیتر اب مصرف کنند در روز ۲۴میلیون( ۰۰۰/۰۰۰/۲۴ ) لیتر و همین مقدار را ضربدر ۳۰ روز ماهیانه ۷۲۰ میلیون لیتر ودر سال ۰۰۰/۰۰۰/۶۴۰/۸لیتر اب مصرف می شود وهمینطور موارد مصرفی دیگر چون نان ،برق ،گاز خدمات اموزش وپرورش . بهداشتی و… استفاده می کنند وتبیض استفاده از خدمات رایگان بین ایرانی وافغانی مهاجر موجب نارضایتی شهروندان گردیده
