چرا شورای عالی کار، که نماینده مستقیم کارگران است، نماینده دائمی در فرآیند تدوین و تصویب بودجه ندارد.
گفتگو با علی محمدی کارشناس ارشد مدیریت مالی وکارشناس حقوق ، بازرس انجمن صنفی اساتید حق التدریس دانشگاه های استان تهران ومدیر پایگاه خبری موج نو نیوز
پرسش :برای تعیین درصد افزایش حقوق ودستمزد در قانون بودجه سالانه شورای عالی کار چه نقشی دارد ؟
طبق قوانین و مقررات موجود در ایران، شورای عالی کار مسئول تعیین و بررسی حداقل دستمزد کارگران است. این شورا شامل نمایندگان دولت، کارگران و کارفرمایان می‌باشد و هر ساله در اواخر سال، مذاکراتی در خصوص افزایش حداقل دستمزد کارگران برای سال بعد انجام می‌دهد.
این تصمیمات معمولاًباید قبل از ارایه بودجه به مجلس گرفته می‌شود تا دولت بتواند در بودجه پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهد. افزایش حقوق و دستمزدها باید بر اساس تصمیمات شورای عالی کار به تصویب نهایی برسد تا به عنوان یکی از مباحث در قانون بودجه سالانه کشور لحاظ گردد.
در صورتی که این تصمیمات قبل از تصویب بودجه اتخاذ نشوند، ممکن است مشکلاتی در هماهنگی و پیش‌بینی منابع مالی برای پرداخت حقوق و دستمزدها در طول سال ایجاد شود. به همین دلیل، شورای عالی کار معمولاً نقش کلیدی در تعیین میزان افزایش حقوق و دستمزد دارد و این موضوع باید قبل از تصویب بودجه به تصویب برسد.
ایده‌آل این است که دولت و شورای عالی کار پیش از ارسال بودجه به مجلس به توافق نهایی در خصوص میزان دستمزدها برسند
پرسش :چرا شاهد عدم هماهنگی بین دولت وشورای کاردر فرآیند تصمیم‌گیری هستیم
متاسفانه ، هماهنگی کاملی بین دولت و شورای عالی کار وجود ندارد . این به دلیل تفاوت‌های در منافع و اولویت‌های این دو نهاد است. دولت ممکن است بر اساس وضعیت کلان اقتصادی و فشارهای مالی تصمیم‌گیری کند که چه میزان اعتبار باید برای بخش‌های مختلف تخصیص یابد، در حالی که شورای عالی کار به نیازهای کارگران و وضعیت معیشتی آن‌ها توجه دارد. این تفاوت در اولویت‌ها می‌تواند به تأخیر در تعیین نهایی حقوق و دستمزدها منجر شود.
پرسش:چرا شورای عالی کار به‌طور مستقیم و مشخص در فرآیند تصمیم‌گیری بودجه، که می‌تواند تأثیر زیادی بر معیشت کارگران داشته باشد، حضور فعال و نماینده‌ای ندارد
همانطور که گفتم همانطور گفتم به ماهیت ساختار تصمیم‌گیری در سیاست‌گذاری اقتصادی و اجتماعی کشور مربوط می‌شود. به طور کلی، شورای عالی کار در ایران به عنوان نهاد مرجع برای تعیین حداقل دستمزد کارگران و نظارت بر مسائل مربوط به کارگری فعالیت می‌کند. اما مسأله‌ای که مطرح کرده‌اید این است که چرا شورای عالی کار به‌طور مستقیم و مشخص در فرآیند تصمیم‌گیری بودجه، که می‌تواند تأثیر زیادی بر معیشت کارگران داشته باشد، حضور فعال و نماینده‌ای ندارد.
الف- ساختار قانونی و وظایف شورای عالی کار
شورای عالی کار بر اساس قانون کار جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده و وظایف آن عمدتاً محدود به مسائل مربوط به حقوق و دستمزد و شرایط کاری است. این شورا تصمیم‌گیری در خصوص حداقل دستمزد کارگران، شرایط کار، تعیین تعطیلات رسمی، و دیگر مسائل مرتبط با حقوق اجتماعی و کارگری را انجام می‌دهد.
ب-عدم وجود نماینده دائمی شورای عالی کار در فرآیند بودجه‌ریزی
یکی از انتقاداتی که میتوان به دولت گرفت که چرا شورای عالی کار، که نماینده مستقیم کارگران است، نماینده دائمی در فرآیند تدوین و تصویب بودجه ندارد. اگرچه نمایندگان کارگری در شورای عالی کار حضور دارند، اما این شورا به طور مستقیم در جلسات مرتبط با تدوین لایحه بودجه حضور نمی‌یابد.
این موضوع می‌تواند موجب مشکلاتی برای دفاع از منافع کارگران در سطح ملی شود. بسیاری از منتقدان بر این باورند که کارگران باید در فرآیند بودجه‌ریزی دولت به‌طور فعال‌تری مشارکت داشته باشند تا منابع مالی به نحوی تخصیص یابد که نیازهای اجتماعی و معیشتی آن‌ها به درستی تأمین شود.
به منظور بهبود این وضعیت و هم‌راستایی بیشتر بین دولت و شورای عالی کار، پیشنهاد می شود :
• ایجاد سازوکارهایی برای مشارکت بیشتر نمایندگان کارگری در فرآیند تصمیم‌گیری اقتصادی و بودجه‌ریزی.
• پیش‌بینی نماینده‌ای از شورای عالی کار در جلسات کلیدی مربوط به بودجه برای ارائه نظرات کارشناسی درباره تأثیرات بودجه بر معیشت کارگران.
• توسعه تعاملات بیشتر بین شورای عالی کار و وزارت اقتصاد و سایر نهادهای اقتصادی برای هماهنگی در زمینه تخصیص منابع مالی به بخش‌های اجتماعی و کارگری.
در خاتمه می توان با توجه به عدم حضور نماینده شورای عالی کار در فرایند بودجه ریزی شاهد چالش‌های در دولت های قبلی بودیم واحتمالا در دولت فعلی نیز ادامه خواهد داشت و برای تقویت حقوق کارگران، نیاز به هماهنگی بیشتر و مشارکت فعال‌تر شورای عالی کار در تصمیمات اقتصادی و بودجه‌ای کشور احساس می‌شود.
