مرگ مغزی در مدارس عادی دولتی در قاموس تبعیض سیستماتیک و چرخه فلاکت
رضاقاسم پور :در گرگ و میش جمعه ۲۰ تیرماه ۴۰۴ برای مساعدت در برگزاری آزمون سمپاد و نمونه دولتی دبیرستان امیرالمومنین(ع) فاز ۴ مهرشهر دعوت هستم. این دبیرستان به خاطر موقعیت سوق الجیشی خاص،بهره‌مندی از امکانات نسبی و همچنین وجود کادر منسجم و مدیریت همدلانه، مرکز ثابتی برای برگزاری انواع و اقسام آزمون‌ها و اجرای فوق‌برنامه‌هاست. در بدو ورود نقطه انباشتگی شدیدی از اولیای مضطرب و دانش‌آموزان بی‌خیال مشاهده می‌شود. بچه‌ها برعکس اولیا به فکر عشق و حال و زندگی هستند. شاید درک چندانی از رقابت برای بقا در سرزمین از ما بهتران در جوار مدارس تبعیض‌آمیز طبقاتی ندارند.
🔹قطار زندگی منتظر کسی نمی‌ماند
آزمون با رعایت پروتکل‌های همیشگی آغاز می‌شود حدود ده درصدی از صندلی‌ها خالی‌ست ولی قطار زندگی منتظر کسی نمانده و با ریتم بی‌رحمانه خود در سیکل ثابتش می‌چرخد. یواشکی دفترچه‌‌ای را تورق می‌کنم سوالات ریاضی‌ش برای منِ مدعی ریاضی‌خوان به غایت سخت و طاقت فرساست چه برسد به این دانش‌آموزان جنگ‌زده و از کرونا قورخیده روزگار ما.
🔹مدیریت بر مدارسی VIP
در کنار توفیقات غیر قابل انکاری که مدارس سمپاد و بعضا نمونه دولتی کسب نموده‌اند، اشکالات اساسی نیز بر مدارس طبقاتی همچون سمپاد وارد است.
مدیران مدارس دولتی عمدتا بر این باورند که مدیریت بر مدرسه‌ای که دانش‌آموز و معلم و ساختمان و خلاصه همه چیزش خاص و ممتاز بوده و حساب مدرسه گردش مالی میلیاردی دارد، خیلی راحت‌تر از راهبری مدارس دولتی عادی پایین‌دست جامعه با جیب خالی می‌باشد.
🔹توهم دانایی در مدارس خاص
از طرفی توهم دانایی و ممتاز و متمایز بودنی که بر دانش‌آموزان و کارکنان سمپاد دمیده می‌شود نیز از عوارض این گونه مدارس می‌باشد. امروز در آزمون سمپاد این بزرگ‌بینی و توهم دانایی در چهره برخی از شرکت‌کنندگان و حتی اولیای مضطربشان به وضوح قابل رصد بود.
🔹سرخوردگی در دانش‌آموزن دوپینگی
از دیگر آسیب‌های چنین مدارسی تهی کردن سایر مدارس دولتی از دانش‌آموزان ممتاز علمی و همچنین سرخورده کردن بخش قابل‌توجهی از دانش‌آموزان سمپاد در چنین مدارسی است. به طوری که کسانی که پس از دوپینگ وارد چنین مراکزی می‌شوند، چون اصالتاً تیزهوش نیستند در میانه راه ترمز بریده و دچار مشکلات عدیده و افسردگی‌های مزمن می‌شوند.
🔹مدارس سمپاد و دومینوی فرار مغزها
به نظر می رسد مهم‌ترین نقدی که بر مدارس خاص سمپاد وارد است، کشف و شناسایی نخبگان علمی در این مجموعه‌ها و تحویل دو دستی‌شان به دنیای متمدن‌تر از ما می‌باشد. نگاهی بر خروجی فارغ‌التحصیلان سمپادها خبر از فرار سیستماتیک و تأسف‌بار مغزها و نخبگان ما دارد.
🔹 مرگ مغزی مدارس عادی دولتی
به هر حال به نظر می‌رسد که سیاست عمومی دولت‌ها گسترش مراکز خاص آموزشی، دامن زدن و تشدید مدارس طبقاتی در قالب مدارس غیردولتی و توسعه سمپادها بوده و باقی مدارس دولتی تقریبا رها می‌باشند و دولت عملاً نیازمندی‌های خود را از خروجی چنین مراکزی گلچین کرده و سرنوشت اکثریت در مدارس دولتی به امان خدا سپرده شده است.
🔹 سیکل معیوب و چرخه فلاکت
از طرف دیگر برنامه‌های مدارس خاص برای دانش‌آموزان مستعد از منظر عدالت آموزشی با چالش‌های جدی فلسفی و عملی روبروست.
حکومت با تأسیس و بالا بردن تب مدارس خاص و غیردولتی بی‌طرفی خود را نقض کرده و نقض این بی‌طرفی و نتیجتاً خالی شدن مدارس دولتی از استعدادهای برتر، منجر به تشدید چرخه فلاکت فرهنگی خواهد شد.
در مقابل عده‌ای نیز معتقدند که حضور دانش‌آموزان خاص در کلاس‌های عادی باعث تلف شدن استعدادها و دارایی‌های معنوی مملکت خواهد شد.
🔹 سرند دانش‌آموزان و الک استعدادها
ولی آنچه مسلم است در ارزیابی توفیقات و کامیابی‌های سمپاد باید پیامدها و نتایجی که برای ذی‌نفعان و مهم‌تر از آن در توسعه ملی داشته، نقد عالمانه و کنکاش واقع‌گرایانه صورت گیرد. به هر حال سرند دانس‌آموزان و الک استعدادهای برتر نتیجه‌ای جز مرگ مغزی مدارس عادی دولتی و تشدید تبعیض نخواهد داشت.
توسعه بی‌رویه و قارچی مدارس غیرانتفاعی با شهریه‌های نجومی و تکثیر سرطانی مدارس خاص دو عارضه‌ای‌ست که آموزش و پرورش رسمی ما را از حیزانتفاع ساقط کرده است.
