در تعریف شهروند میتوان گفت؛ شهروند کسی است که حقوق فردی و جمعی خود را میشناسد و از آنها دفاع میکند، قانون را میشناسد و به آن عمل میکند و از طریق آن مطالبه میکند، از حقوق معینی برخوردار است،
پس شهروندی نه تنها به معنای سکونت در یک شهر به مدت مشخص، که به معنای مجموعهای از آگاهیهای حقوقی، فردی و اجتماعی است.
پایگاه خبری موج نو نیوز: در جامعهای مدنی حقوق یک فرد عبارتند از حقوق اساسی به معنای حقوق بنیادی شهروندان یک جامعه، حقوق سیاسی به معنای حق مشارکت در فرایندهای سیاسی، حقوق اجتماعی که در برگیرنده حقوق اقتصادی و نیز حداقل استانداردهای زندگی در تسهیلات اجتماعی است.
یکی از ویژگیهای شهروند تاثیر گذار میتوان به این موارد اشاره کرد: از رخدادهای جاری جامعه آگاهی داشته باشد، در مسائل، مشکلات و امور جامعه ملی و محلی مشارکت فعال داشته باشد، مسئولیتپذیر باشد، نگران و دلمشغول رفاه و آسایش دیگران باشد، رفتار و عملکرد وی مبتنی بر اصول اخلاقی باشد، در برابر قدرت افرادی که موقعیت مدیریتی و نظارتی دارند، پذیرش داشته باشد، توانایی بررسی و انتقاد از عقاید و ایدهها را داشته باشد، ضمن داشتن تواناییدرک درست بتواند تصمیمات آگاهانه را بگیرد درباره حکومت و دولت خودآگاهی و دانش کافی داشته باشد، دارای حس وطنپرستی باشد، در برابر مسئولیتهای خاص دارای قدرت پذیرش باشد، از جامعه جهانی و مسائل و روندهای آن آگاهی داشته باشد و به وجود تکثر و تنوع در جامعه احترام قائل باشد. زندگی شهری یک زندگی جمعی است و برای موفقیت باید از فردگرایی و منفعتطلبی پرهیز کرده و اخلاق جمعی را رعایت کند
. شهروند کسی است که هم منافع خویش و منافع دیگران را با یک دید ببیند و در سایه همکاری و همراهی با دیگران و پذیرش مسئولیتها موقعیت بهتری را برای خود و دیگران فراهم کند.
یک شهروند چه مسولیت های دارد ؟
مسئولیت را میتوان وظیفه یا الزام به انجام کاری تعریف کرد. در واقع می توان گفت ما توانایی انتخاب اعمال خود، مانند مشارکت در یک جامعه دموکراتیک را داریم. تصمیم به مشارکت گرفتن نخستین گام در اعمال حق خود در یک دموکراسی است. در جوامع دموکراتیک، هر شهروندی مسئول رفتار فردی خود است، شهروندان باید با خدمت به جامعه خود و محافظت از محیط زیست الگوهای خوبی برای دیگران باشند.
شهروند مسئول بودن یعنی
۱- احترام برای ضوابط و قوانین جامعه،
۲- آگاهی از مسائل و دیدگاه های دیگران
۳- مشارکت در تصمیمات کلان
دموکراسیهای موفق به آگاهی شهروندان خود نیاز دارند.
مردم فقط وقتی میتوانند مسئول باشند که از حقوق خود بر اساس قانون اساسی آگاهی داشته باشند و آنها را درک کنند.
برای اینکه شهروندان بتوانند از حقوق خود محافظت کنند باید ضمن مطالعه، تحقیق ،جمع آوری اطلاعات وبررسی عملکرد دستگاه ها ، سازمان ها و… در سرنوشت خود مشارکت کند زیرا شهروندان با آگاهی و احترام میتوانند جامعه ای را که در آن زندگی می کنند تغییر دهند
علی محمدی
خبرنگار ،کارشناس فقه حقو ق
.