زهرا مهراد فررئیس گروه ارتباطات و رسانه ها در شرکت توزیع نیروی برق استان البرز
از مدرن ترین نقطه کشور تا دور افتاده ترین نقاط مرزی این مرز و بوم نیازمند نعمتی هستیم که اگر نباشد یک پای زندگیهایمان لنگ میزند.
نعمتی که در سالهای اخیر شروع به پیچو تاپ خوردن کرده و به دور افتاده ترین مناطق نیز دست اندازی کرده است.
برق نیاز جامعه امروزی است که از روشن ماندن چراغ خانه تا چراغ اقتصاد را مدیون و مرهون آن هستیم، روشن ماندن و چرخیدن چرخ زندگی همه بدون آن لنگ تر از زمانی است که وجود خارجی نداشت و کشف نشده بود.
بگذریم که گروهی با خوش اشتهایی و مصرف بی رویه حقوق شهروندان دیگر را ضایع میکنند، اما در این میان گروهی دیگر هستند که به هزار و دو دلیل سعی در مصرف بهینه آن دارند.
حالا که با افزایش ۱۲ درصدی شاخص برق و رشد سه برابری جمعیت کشور پس از انقلاب همراه بودیم مسؤولان صنعت برق وادار شده اند تا با طراحی و برنامه ریزی جدیدی در راستای صرفه جویی فرهنگسازی داشته باشند.
در این میان یک طرح تعریف شد که بهتر است آن را طرح برد برد بنامیم چرا که به نفع همه خواهد بود.
برق امید طرحی برای حفظ سرمایه آیندگان
با بررسی آمارهای جهانی در می یابیم که کشور ایران جزو پر مصرف ترین کشورهای مصرف کننده برق است به شکلی که هر 10 سال لازم است تا ظرفیت تولید نیروگاههای کشور دو برابر شود.
در این میان کشورهای پیشرفته مدیریت تقاضا داشته و به روشهای مختلف از جمله طرحهای تشویقی و قیمتی سعی کردند تا فرهنگ مصرف درست و بهینه را در میان شهروندان نهادینه سازند.
کشور ایران نیز در این راستا دست به کار شد و در ابتدا سیاستهای مدیریت مصرف تقاضا را در بخش صنعت و کشاورزی را آغاز کرد که سرانجام با کنترل بخش اعظمی از هدر رفت انرژی برق همراه بود و پیک مصرف در حوزه های کشاورزی کنترل شد.
حالا نوبت آن رسیده که الگوی مصرف مشترکین خانگی اصلاح شود، طبق آمار 50 درصد از اوج بار مصرف برق برای مشترکین خانگی است.
وزارت نیرو و شرکت توزیع برق در این رابطه طرحی را برنامه ریزی کرده است که علاوه بر بهینه سازی مصرف برق و حفظ سهم آیندگان در این شرایط اقتصادی به کمک شرایط مالی شهروندان نیز می آید.
اینکه مشکل اقتصادی به یک درد در جامعه امروز تبدیل شده است بر هیچ کس پوشیده نیست، هر یک از دستگاه های خدمات رسان، نظارتی و … در کنار شهروندان باید با ارائه طرحی نو اتفاقی را رقم بزنند تا علاوه بر کمک به مشکلات مالی شهروندان، ارتقاء کیفیت ارائه خدمات از ذخایر، انرژی و سرمایههای محافظت کنند.
انرژی برق یکی از ذخایر کشور است که با صرف هزینه بسیار و اقدامات پیچیده ای تولید و در اختیار شهروندان قرار می گیرد، در این میان نباید فراموش کنیم که وجود این انرژی در تمامی امور نیاز جامعه، اقتصاد، شهروندان وشهر است.
بدیهی است برق به کمک روشن کردن یک اتاق 10 متری خواهد آمد و همین برق است که چرخه صنعت را روشن نگه داشته است، پس نباید اهمیت این انرژی را به دست فراموشی بسپاریم.
وزارت نیرو در راستای صرفه جویی از این انرژی پر اهمیت و ارائه خدمات بهتر به شهروندان همچنین به منظور حفظ نیرو برای نسل های آینده طرح امید را برنامه ریزی و به مرحله اجرا رسانده است.
گفتنی است در این طرح مشترکین خانگی به سه گروه کم مصرف، خوش مصرف و پر مصرف تعریف می شوند که محاسبه پرداخت قبض برق برای هر یک از این گروه ها متفاوت خواهد بود.
از مزیت های این طرح ، می توان نوید برق رایگان را به بخشی از اقشار جامعه داد که در رده بندی جزو گروه «کم مصرف» جا خوش کرده اند، این گروه که مصرف انرژی آنها کمتر از حد تعیین شده است از پرداخت هزینه قبض برق مصرفی معاف خواهند شد.
گروه دیگر که قشر “خوش مصرف” نام گرفته اند طی طرح امید مشمول تخفیف خواهند شد و همچنین الگوی مصرف جدید برایشان تعریف و ارسال خواهد شد تا تشویق شده و در زمره گروه “کم مصرف ها” قرار گیرند.
در این میان گروه دیگری هستند که «پر مصرف» نام دارند، طبق برنامه ریزی طرح امید برای این گروه دوره های آموزشی جهت اصلاح الگوی مصرفشان برگزار خواهد شد، در صورتی که روند مصرف خود را اصلاح نکنند شامل جریمه می شوند.
محاسبه این سه گروه با توجه به شرایط آب و هوا و موقعیت مصرف کننده در نظر گرفته خواهد شد.
از طرف دیگر یکی از سیاست های این طرح مبنی بر حفظ نیرو و انرژی برای آیندگان است، چرا که با گذر زمان از برق در حوزه های مختلف صنعتی و اجتماعی استفاده خواهد شد، برای مثال می توان به قطار برقی، موتور برقی، سیستم های گرمایشی و سرمایشی پیشرفته و بسیاری دیگر اشاره کرد.
با این تفاسیر اجرای طرح برق امید کمک می کند تا با صرفه جویی مصرف کنندگان، انرژی و نیرو برای نسل آینده حفظ شود.
گفتنی است وزارت نیرو در سه سال گذشته طرحهای تشویقی مختلفی برای عبور از پیک بار اجرا کرده است، چرا که در تابستان مصرف برق افزایش یافته و نیروگاهها با چالشهای متعددی دست و پنجه نرم میکنند حتی ممکن است همچون سال 1397 خاموشیهای برنامه ریزی شده نیز مهمان خانهها شود.
از این رو برای جلوگیری از این مساله و تامین برق پایدار، وزارت نیرو فرهنگ سازی را مهم دانسته و در سالهای اخیر نیز برنامههایی را برای آن در نظر گرفته که تازهترین آن همان طرح برق امید است.
البته در حال حاضر ۳۰ میلیون مشترک خانگی در کشور وجود دارد که پیش از آغاز اجرای طرح برق امید به در دو دسته “زیرالگو” و “بیش ازالگو” تقسیم بندی شده بودند و برای هرکدام تعرفه خاصی وجود داشت. در این بین ۸۵ درصد از مشترکان “زیرالگو” برق مصرف میکنند و تنها ۱۵ درصد بالاتر از الگوهای تعیین شده مصرف دارند، در طرح برق امید مشترکان “زیرالگو” هم به دو دسته خوش مصرف و کم مصرف تقسیم بندی میشوند.
با این تفاسیر و بنا بر مطالب ذکر شده 30 میلیون نفر مشترک در طرح برق امید از تخفیف صد درصدی بهای برق بهرهمند خواهند شد و از تخفیف صد درصدی بهرهمند خواهند شد. تعرفههای برق پلکانی است و هرچه از میزان مصرف برق مشترکان کاسته شود، برای خانوارها مزایای اقتصادی دارد، به طور مثال اگر مشترکان ۱۰ درصد مصرف برق خود را کم کنند، ۲۰ درصد از هزینه برقشان کم میشود و اگر ۲۰ درصد مصرف را کاهش دهند، شاهد کاهش ۴۰ درصدی هزینه برق مصرفی خواهند بود.
البته نباید فراموش کنیم، این که وزارت نیرو مصمم بر اجرای الگوی مصرف بهینه برق است، به این معنا نیست که قصد و نیت ساخت نیروگاه و سایر تأسیسات شبکه برق را ندارد، صنعت برق طی سال های گذشته بیش از دو هزار و 200 مگاوات نیروگاه و شبکه های مورد نیاز را به بهره برداری رسانده است و همین مهم نوید اجرای طرحهای دیگر خواهد بود.
اجرای برنامه های تشویقی مدیریت مصرف بهینه برق سبب شد، نرخ رشد اوج بار در دو سال پیاپی به یک درصد کاهش یابد، در حالی که طی۱۰ سال اخیر متوسط این رقم بیش از 5 درصد بوده است. این اقدام کسب منافع مهم ملی و بین المللی را به همراه داشته است. تامین پایداری شبکه برق بدون خاموشی ناشی از کمبود تولید، جلوگیری از سرمایه گذاری برای تامین بار اوج که فقط 3.5 درصد از ساعات سال را شامل میشود، افزایش عرضه انرژی در بخش مولد کشور (رشد 11.8 درصدی مصرف برق صنایع بزرگ) و انجام تعهدات صادرات برق به کشورهای همجوار از جمله دستاوردهای صنعت برق بوده است.
به گفته سخنگوی صنعت برق و معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی شرکت توانیر اجرای طرح برق امید ظرفیت دارد که میزان مصرف مشترکان خانگی را به میزان 10 درصد کاهش داده و استفاده از برق صرفه جویی شده در بخش مولد و اقتصادی کشور را تسهیل کند.
“برق- امید” طرحی است که مشارکت برد – برد میان مردم و صنعت برق برای تحقق منافع ملی و استفاده بهره ورانه از سرمایه های مالی، انرژی برق، محیط زیست و مزیت های اقتصادی کشور را امکان پذیر می کند. صنعت برق برای تحقق این مهم به همیاری و مشارکت همه مردم ایران امید بسته است.
لازم به ذکر است 20 درصد از مشترکین استان البرز با جمعیت رسمی 2میلیون و 800 هزار نفر ثبت شده و غیر رسمی بیش از سه میلیون نفر از پرداخت هزینه برق معاف شده و جزو گروه «کم مصرف»ها قرار خواهند گرفت.
زهرا مهرادفر
رئیس گروه ارتباطات و رسانه ها در شرکت توزیع نیروی برق استان البرز